Alles wat je wil weten over pijn

Alles over pijn

Pijn: jammer genoeg hoort het erbij als je chronisch ziek bent. Wat doe je ertegen? Hoe ga je ermee om? Of: hoe help je iemand die pijn heeft? Psychologe Maureen Malone (AZ Klina) beantwoordt de meest gestelde vragen over pijn.

Kan acute pijn veranderen in chronische pijn?

Ja, er zijn risicofactoren die acute pijn kunnen doen evolueren in chronische pijn. Het gaat om biologische, psychologische en sociale factoren, we noemen het ook wel ‘Yellow flags’. Je vindt er heel veel informatie over online. 

Kan meditatie helpen tegen chronische pijn?

Het kan zeker helpen, in de vorm van relaxatietheraptie of mindfulness. Let er wel op dat het voor jou werkt. Niet elke vorm van ontspanning ontspant iedereen. Kies dus enkel voor meditatie als dat voor jou werkt.

Kan wenen helpen tegen chronische pijn?

Absoluut, want het is een gezonde manier om spanning uit je lichaam te krijgen. Je weent uit woede, spanning, frustratie, blijdschap, niet enkel uit verdriet. Een misvatting is dat het endorfines opwekt. Dat gebeurt niet.

Hoe leg je chronische pijn uit aan een kind?

Dat is een moeilijke vraag. Het hangt af van het pijnprobleem. Waren de klachten er al voor de bewustwording van het kindje en zijn die pas later gekomen? Ik raad aan het boek te lezen van Manu Keirse: ‘Kinderen helpen bij verlies’. Het gaat over rouwen, maar je kan het ook gebruiken om chronische pijn uit te leggen, want het vertelt over hoe je veranderingen in het algemeen uitlegt aan kinderen. 

Kan ik een kind leren omgaan met pijn?

Ik zou het als ouder – ik heb zelf ook een dochter – niet bij mijn eigen kind proberen. We zijn zo emotioneel betrokken met ons eigen kind, dat we de pijn volgens mij niet juist kunnen kaderen. Schakel een professionele hulpverlener in, waardoor je zelf de troostende ouder kan zijn. De huisarts kan je in de juiste richting helpen.

Hoe ga ik om met de pijn van een partner of geliefde?

Je moet er rekening mee houden dat dat in het begin niet gaat. Jullie zullen beiden nood hebben aan een aanpassingsperiode. Als iemand in je naaste omgeving pijn ontwikkelt en niet meer alles kan doen zoals ervoor, dan moet je rollen van die persoon overnemen. Dat is wennen langs beide kanten. Het is heel belangrijk om betrokken te zijn en te vragen hoe je iemand kan steunen. Beslis niet zelf hoe je dat doet. De ene persoon wil dat je meegaat naar de dokter, de andere gaat liever alleen.

Hoe help ik iemand om met pijn om te gaan?

Wees oprecht geïnteresseerd, vraag wat je kan doen. Je moet beseffen dat je de pijn niet kan oplossen. Als je dat probeert, blijf je heel gefrustreerd achter.

Hoe ga je om met onbegrip rond chronische pijn?

Dat onbegrip noemen we pijninvalidatie. Je hebt er jammer genoeg geen controle over hoe iemand reageert op jouw pijn. Veel mensen zijn weinig geïnteresseerd en hebben snel vooroordelen. Die mensen heb je niet nodig in je sociale cirkel. Focus in zo’n geval op jezelf en je eigen waarden. Onthoud dit: je telt wél nog mee en bent wél nog de moeite waard. Wat de vrouw van de bakker of de neef van de buurman denkt, maakt je leven niet beter of slechter. Die meningen zijn niets waard. Als vriendschappen door zoiets verwateren of eindigen, dan wil dat zeggen dat die vriendschap vooral is blijven bestaan door één persoon die veel is blijven geven en dat nu door de pijn niet meer kan: jijzelf.

Hoe communiceer je over (chronische) pijn?

Op www.retrainpain.org vind je alle informatie hierover. De site in verschillende talen beschikbaar, wat handig is voor mensen die het Nederlands niet machtig zijn. Het is interessant om te tonen aan vrienden of je partner, want het legt uit hoe chronische pijn in elkaar zit. Het is een vorm van educatie naar je omgeving.

Wat moet ik doen als pijn ten koste gaat van mijn libido of mijn relatie?

Het libido staat niet alleen onder druk door de chronische pijn, maar vaak ook door medicatie. Open communiceren met je partner is dan het fundament van alles. Intimiteit is ook meer dan alleen maar seks. Misschien doe je andere zaken wel nog graag: knuffelen, aandacht aan elkaar geven op een andere sensuele manier. Als je daar meer oog aan geeft, krijg je misschien vanzelf weer meer zin.

Omgekeerd kan het trouwens ook, als je partner schrik heeft dat die je pijn zal doen als die je aanraakt. Praat ook daarover met elkaar. Ga op zoek naar standjes die je wel kan doen, zonder pijn te hebben.

Communiceren over je pijn is goed, maar na een tijd vindt niemand dat nog leuk? Hoeveel erover praten is te veel?

Dat is heel afhankelijk van wie er bij je is op dat moment. Veel mensen willen er niet constant over praten, want ze willen niet dat hun vrienden hen zien als ‘die persoon met pijn’. Als het beter voelt om het niet te delen, dan hoeft dat ook niet. De keerzijde is natuurlijk dat het onzichtbaar wordt en er dus minder begrip voor is. Je omgeving begrijpt bijvoorbeeld niet waarom je vroeger naar huis wil. Een goede vriendengroep zal dat wel begrijpen, maar jammer genoeg heeft niet iedereen het geluk om zo’n mensen rond zich te hebben. Het is dus ok om er in bepaalde cirkels minder over te praten.

Kan pijn wetenschappelijk aangetoond worden?

Pijn is wat de persoon zegt dat het is. We moeten dat niet aantonen. De pijn die je voelt, voel je. Het is de oorzaak van de pijn die we moeten onderzoeken, want die kan vanuit verschillende richtingen komen. We kunnen pijn niet meten, maar we vertrouwen wel op de rapportering van de persoon die pijn heeft.

Deze vragen kwamen aan bod tijdens een webinar van CCV-VZW. Wil je meer weten over de activiteiten die zij organiseren? Neem een kijkje op hun site: www.ccv-vzw.be

Lees hier het volledige verslag van de webinar.