Over klachten buiten je darmen: van reuma en vermoeidheid tot huid- en oogaandoeningen

Er bestaan heel wat verschillende soorten EIM: reumatologische, huid-, oog-, lever- of galproblemen, en een aantal nieuwe vormen, zoals vermoeidheid.

Reumatologische EIM (gewrichtsaandoeningen)

Gewrichtsaandoeningen komen het vaakst voor: tot de helft van de patiënten heeft er last van. De medische term hiervoor is spondyloartritis.

Eén op de vier patiënten heeft gewrichtsaandoeningen nog voor ze darmklachten krijgen. Mensen met artritis hebben een hoger risico voor IBD of Inflammatory Bowel Disease (chronische darmziektes zoals Crohn en colitis) en omgekeerd. Er is dus een duidelijke link. Al is het niet zo dat gewrichtspijn sowieso op artritis wijst. Integendeel: vaak hebben IBD-patiënten pijn in de gewrichten zonder onderliggende ontsteking.

De verschillende vormen spondyloartritis zijn:

• Perifere spondyloartritis: ontstekingen aan de gewrichten van de benen.
• Axiale spondyloartritis: ontstekingen van het wervelkolom en het bekken.
• Dactylitis: ontsteking van vingers of tenen.
• Enthesitis: ontsteking aan de pezen.

Dermatologische EIM (huidaandoeningen)

Ook huidaandoeningen zijn vaak gelinkt aan Crohn of colitis. Heb je huidproblemen? Bespreek dit zo snel mogelijk met je arts. Deze vormen zijn gelinkt met IBD:

• Erythema nodosum: ontsteking van de vetcellen onder de huid. Dat zijn pijnlijke rode bulten, meestal op de voorkant van de benen.
• Pyoderma gangrenosum: pijnlijke, diepe zweren. Als je huisarts of gastro-enteroloog denkt aan deze aandoening, is het belangrijk dat hij of zij je onmiddellijk naar een huidspecialist doorverwijst.
• Psoriasis: komt meestal voor in de klassieke vorm, als rode plekken met een witte schilfering, verspreid over het lichaam. Kan een bijwerking zijn van medicatie.
• Hidradenitis suppurativa: huidletsels met absesvorming en soms zelfs fisteltrajecten die zich vooral in de oksels en liesstreek bevinden.

Oculaire EIM (oogaandoeningen)

Ongeveer vijf procent van de IBD-patiënten heeft last van oculaire EIM of oogaandoeningen. Heb je pijnlijke, rode ogen, neem dan onmiddellijk contact op met je arts, zodat die oculaire EIM kan uitsluiten.

Enkele mogelijke oogklachten:

• Episcleritis: ontsteking van het bovenste laagje van het oogwit. Deze vorm komt het vaakste voor.
• Scleritis: een zeldzame maar ernstige aandoening, waarbij de harde oogwand ontstoken is.
• Uveitis: een inwendige oogontsteking. Dit is de ergste vorm van oculaire EIM en moet altijd dringend uitgesloten worden als je Crohn of colitis hebt en last van pijnlijke rode ogen.

Hepatobiliaire EIM of problemen met lever en gal

Deze aandoeningen komen ook niet vaak voor, maar er is wel een duidelijke link met IBD. De meest voorkomende is primaire scleroserende cholangitis: ontsteking van de lever en galwegen. Daarnaast zijn er een aantal andere mogelijke leverproblemen, dus bij afwijkende levertesten zal je arts dit verder onderzoeken om de juiste diagnose te stellen.

Nieuwere vormen van EIM

De laatste jaren zijn een aantal aandoeningen in opmars:

• Obesitas: komt sowieso vaker voor in de maatschappij, maar zeker ook bij IBD-patiënten.
• Psychologische of psychiatrische aandoeningen
• Vermoeidheid

Zelfs als de ziekte onder controle is, blijft vermoeidheid bij de helft van de patiënten aanwezig. Dokter Marie Truyens onderzocht die abnormale vermoeidheid. “Als de ziekte actief is, komt de vermoeidheid grotendeels door de ontstekingen. Maar als de ziekte onder controle is, is de precieze oorzaak onbekend. De meest gerapporteerde risicofactoren zijn slaapstoornissen, angst & depressie en bloedarmoede. Al spelen wellicht heel wat factoren mee, zoals levensstijl, lichaamsbeweging, roken…”

Mensen onderschatten vaak het probleem, en een sluitende behandeling is er niet. Toch zijn er een aantal dingen die je kunnen helpen. “Aandacht hebben voor je vermoeidheid  en die in kaart brengen, is al een eerste stap in de goede richting”, vertelt dr. Truyens. “Daarnaast kan fysieke activiteit, begeleiding door een psycholoog of een vitaminekuur je helpen om je vermoeidheid aan te pakken.”

Disclaimer:
Deze tekst bevat samenvattingen van presentaties gehouden tijdens de patiëntendag bij UZ Gent in september 2023. De inhoud van deze tekst weerspiegelt de standpunten en meningen van de respectievelijke sprekers en niet noodzakelijk dat van Takeda Belgium. Hoewel er alles aan is gedaan om de juistheid van de verstrekte informatie te waarborgen, aanvaarden wij geen verantwoordelijkheid voor eventuele fouten in de inhoud. Lezers worden aangemoedigd om de informatie onafhankelijk te verifiëren.