Over de multidisciplinaire aanpak bij IBD

bornem_driesluyten2-1-1

Er wordt veel gesproken over de multidisciplinaire aanpak van IBD. Wat betekent dat precies? Op de tweede IBD patiëntenavond van AZ Rivierenland Campus Bornem op 12 november kwam niet enkel het IBD-team aan bod, er ging ook aandacht naar andere disciplines zoals dermatologie en reumatologie.

Met succes, zo bleek uit de reacties achteraf. Moderator van de avond was gastro-enteroloog Gaëtan Van Den Steen van het IBD-team. “De reacties bevestigen alleen maar dat het zinvol is om onze multidisciplinaire aanpak toe te lichten. De topics van vanavond deden bij sommige patiënten de ogen opengaan. ‘Ik heb last van mijn heup, zou er een verband zijn?’, hoorde ik al. De beelden hielpen om goed te tonen waarover het gaat. Met onze multidisciplinaire aanpak hebben we de juiste weg gekozen, daar ben ik nu nog meer van overtuigd.”

Behandeling op maat van de patiënt

Diensthoofd dr. Philippe Potvin had het over nieuwe medicatie bij IBD. “De boodschap is positief: er zit heel wat veelbelovende medicatie in de pijplijn. Tegelijk zien we een sterke evolutie bij bestaande behandelingen. Verder zijn er nog nieuwe vormen van behandeling in volle ontwikkeling, zoals stoelgangtransplantatie en stamceltransplantatie voor fistels bij Crohn-patiënten.”

“Ook onze manier van een diagnose stellen verandert ingrijpend in de toekomst. Dankzij nieuwe tools  – via het bloed, het genoom en het microbioom – die bij de diagnose meteen helpen bepalen welke medicatie het meest aangewezen is voor die specifieke patiënt. De zogenaamde ‘treat-to-target’ met als einddoel “mucosale heling” is de toekomst. Met het multidisciplinaire overleg in ons IBD-team zetten we wel al stappen in de richting van behandelingstrajecten op maat van de patiënt.”

Neem je tijd om te recupereren

Geen enkele IBD-patiënt kijkt uit naar een heelkundige ingreep, toch krijgen heel wat patiënten er in de loop van hun ziekte mee te maken. Heelkundig chirurg Julie Bontinck benadrukte dat heelkunde vandaag het laatste redmiddel is. “We kiezen er pas voor als medicatie niet aanslaat of als er complicaties optreden die we met medicatie niet kunnen oplossen. De meest voorkomende ingrepen zijn het wegnemen van fistels en abcessen. Mijn advies aan patiënten die geopereerd zijn: neem je tijd om te recupereren. Patiënten zijn vaak teleurgesteld over de lange recuperatieperiode en arbeidsongeschiktheid. Dat het soms maanden duurt om te herstellen komt niet alleen door de ingreep, maar ook omdat patiënten meestal niet in de beste conditie bij ons komen. Logisch dus dat het langer duurt om te herstellen. Want een operatie – zelfs een kijkoperatie – vraagt heel veel van de mensen.”

Reumaklachten zijn perfect behandelbaar, blijf er niet mee zitten

Dr. Bert Vander Cruyssen had het over de – vaak onderschatte – link tussen IBD en gewrichtsaandoeningen. Hij legde duidelijk uit op welke symptomen je moet letten als patiënt. “Gewrichtsaandoeningen komen meer voor bij Crohn- dan bij colitispatiënten. Omdat de klachten vaak in mildere en atypische vorm voorkomen is het moeilijk om de diagnose te stellen. Ook huisartsen leggen de link niet altijd. Ik raad patiënten aan om niet te blijven zitten met hun klachten. Heb je last van stijfheid of van gezwollen gewrichten? Kom dan langs! Reuma kan je perfect behandelen om net zoals IBD de ziekte onder controle te houden. Er bestaat geen gouden tip om gewrichtsaandoeningen te vermijden, maar als patiënt kan je preventief wel actie ondernemen: niet roken, veel bewegen en gezond en gevarieerd eten.”

Gerichte IBD-medicatie vermindert huidaandoeningen

Een andere discipline die deel uitmaakt van het multidisciplinair overleg is dermatologie. Dr. Liesje Lambrechts had het over de link tussen IBD en huidaandoeningen. “IBD en IBD-medicatie kunnen tot een flink aantal huidaandoeningen leiden. Het valt wel op dat de nieuwe generatie behandelingen die gericht werken op de darmen minder leiden tot huidaandoeningen. Vaak duiken huidaandoeningen pas een jaar na de start van de behandeling op, waardoor de link niet wordt gelegd. Nochtans, hoe sneller je langskomt, hoe sneller we de aandoening met een lokale behandeling kunnen genezen. De meest voorkomende huidaandoeningen zijn psoriasis, eczeem en droge huid, alledrie perfect behandelbare aandoeningen. Patiënten wachten soms of komen niet langs uit schrik dat ze hun IBD-behandeling ook moeten stoppen. Maar die vrees is ongegrond.”

Andere invalshoeken geven completer ziektebeeld

IBD-nurse Veroniek Vandewalle hielp mee de avond in goede banen te leiden.“Vorig jaar zijn we gestart met een regelmatig multidisciplinair overleg. Een verrijking, vind ik. Door andere invalshoeken leren we van elkaar en krijgen we een completer zicht op het ziektebeeld.”

“Ik ben de schakel tussen artsen en patiënten. Het is mijn taak om veranderingen in hun behandeling of extra controles te kaderen. Patiënten mogen mij altijd contacteren, ik ben dag en nacht bereikbaar via mail, telefoon en hier in het ziekenhuis. Ik heb nu ook een eigen bureau, dat is handiger om in alle rust en privacy uitleg te kunnen geven. Voor patiënten die het nog niet weten, je vindt mij op route 40 2A (lacht).”