Sinds 2002 heeft België een Wet Patiëntenrechten. Die omschrijft de rechten van patiënten, hun relatie tot zorgverleners en de rol van de ombudsdiensten bij eventuele problemen.
De belangrijkste bepalingen uit de Wet Patiëntenrechten zijn:
- Patiënten mogen er op elk moment voor kiezen om van arts te veranderen;
- Patiënten mogen op elk moment inzage krijgen in hun medisch dossier;
- De oprichting van ombudsdiensten bij eventuele problemen tussen patiënt en zorgverlener;
- Tussen patiënt en arts moet een vertrouwensrelatie tot stand komen.
Waar vind ik meer informatie over de Wet Patiëntenrechten?
In de brochure op de website van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid.
Op de website van het Vlaams Patiëntenplatform (VPP), de belangrijkste overkoepelende federatie van Vlaamse patiëntenverenigingen, vormt de Wet Patiëntenrechten een thema op zich.
Ook op de sites van de verschillende ziekenfondsen vind je heel wat informatie over jouw rechten als patiënt:
Statuut chronische ziekte
Vraag je statuut van chronisch zieke aan
Chronische patiënten kijken vaak tegen hogere ziektekosten aan, die je niet altijd volledig terugbetaald krijgt. Vraag daarom je statuut van chronisch zieke aan. Met dat statuut krijg je bijkomende financiële vergoedingen om die hoge medische kosten te compenseren, als de voorwaarden vervuld zijn (zie verder: de maximumfactuur).
Meer informatie over het statuut chronisch zieke
Je ziekenfonds kijkt of je in aanmerking komt voor het statuut van chronisch zieke. Zij zorgen voor de administratieve opvolging en later ook voor de uitbetalingen. Over wat het statuut precies inhoudt, lees je meer op de website van het RIZIV.
Financiële vergoedingen
Het is niet altijd duidelijk welke sociale en financiële rechten je hebt als je een chronische ziekte hebt. Zowel de federale, regionale, provinciale en lokale overheden bieden premies en andere maatregelen aan voor mensen met chronische ziektes, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Voor meer info hierover kan je aankloppen bij de patiëntenvereniging ccv-vzw.
Verplichte ziekteverzekering en aanvullende verzekering
Je verplichte ziekteverzekering zorgt voor financiële vergoedingen. Die betaalt je ziekenfonds uit. Voor al je vragen over terugbetalingen kan je eerst en vooral bij hen terecht. In België erkennen alle ziekenfondsen de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa als ernstige aandoeningen.
Daarnaast hebben veel mensen een aanvullende ziekte- of hospitalisatieverzekering die bijkomende kosten dekt. Die sluit je aan bij je ziekenfonds of bij een privéverzekeraar. Jammer genoeg erkennen ze wel de ziekte van Crohn als ernstige aandoening, maar colitis ulcerosa niet. Je krijgt met andere woorden alleen je geneesmiddelen terugbetaald als je de ziekte van Crohn hebt.
Regeling derdebetaler
Chronische patiënten hebben recht op de regeling derdebetaler. In de praktijk betekent dit dat je als patiënt bij een consultatie enkel het remgeld betaalt aan je (huis)arts. Die krijgt het terugbetaalde gedeelte rechtstreeks van de ziekenfonds. Meer informatie hierover vind je op de website van het RIZIV of op de website van het Vlaams Patiëntenplatform (VPP).
Maximumfactuur
Iedereen die tijdens een periode van één jaar een bepaald maximumbedrag of plafond aan medische kosten overstijgt, krijgt vanaf dat moment heel wat kosten terugbetaald. Dan hoef je bijvoorbeeld niet meer te betalen bij de apotheker of bij je arts. Dat is de maximumfactuur (MAF). Hoeveel die bedraagt, hangt af van je inkomen.
Als je een chronische ziekte hebt en aan een aantal voorwaarden voldoet, kan je een verlaging van dat plafond krijgen. Op de site van het RIZIV vind je de meest recente informatie over de verschillende types MAF en over de kosten die in aanmerking komen. Ook bij je ziekenfonds kan je terecht voor meer informatie.
Wat met je schuldsaldoverzekering?
Ondervind je moeilijkheden om een schuldsaldoverzekering af te sluiten? Dan kan je een beroep doen op de Wet Partyka. Dat is een wet die van kracht is sinds 1 januari 2015 en die de premies van een schuldsaldoverzekering beperkt.
Let op: een verzekeringsmaatschappij mag patiënten met een chronische ziekte nog altijd weigeren om een schuldsaldoverzekering af te sluiten. Wel heb je recht op een rechtvaardiging voor de bijkomende premies en kan je beroep indienen als je niet akkoord gaat met de beslissing van de verzekeringsmaatschappij.
Het Opvolgingsbureau voor de Tarifering Schuldsaldoverzekering onderzoekt of je bijkomende premie medisch en verzekeringstechnisch is gerechtvaardigd.
Op de website van het Vlaams Patiëntenplatform staat de meest recente versie van de Wet Partyka met de praktische voorwaarden. Je leest er hoe je een beroep indient tegen een te hoge bijkomende premie. Wil je de procedure opstarten? Dat kan via www.opvolgingsbureau.be.
Gratis naar het toilet met toiletpas?
Veel mensen met een chronische darmontsteking moeten vaak dringend naar het toilet. Dat is vervelend, vooral als er geen toilet in de buurt is. In sommige steden vind je wel openbare toiletten, maar moet je betalen om er gebruik van te maken. Toch zou je als Crohn- of colitispatiënt altijd gratis naar het toilet moeten kunnen. Het is niet vanzelfsprekend om dat praktisch te regelen: heel wat openbare toiletten werken bijvoorbeeld enkel met automatische betaalsystemen.
Patiëntenverenigingen blijven zoeken naar werkbare en gratis oplossingen voor mensen met chronische darmontstekingen. Zo ijveren ze bijvoorbeeld voor een toiletpas waarmee je overal gratis naar het toilet kan.
Geen bescherming tegen ontslag
Wie een chronische aandoening heeft, is niet beschermd tegen ontslag. Je werkgever kan je ontslaan als hij kan aantonen dat langdurige en veelvuldige afwezigheden de werking van de organisatie in het gedrang brengt. Surf voor meer informatie naar de site van de Overheid.
Waar vind ik meer informatie over mijn sociale en financiële rechten?
Op de website www.rechtenverkenner.be ontwikkelde de Vlaamse Overheid een online toepassing over sociale rechten waar je als chronisch zieke, bijvoorbeeld als Crohn- of colitispatiënt, per thema kan nagaan op welke financiële premie en/of specifieke maatregel je recht hebt.
Op de site zie je een 15-tal thema’s: algemene basisrechten, arbeid, belastingen en fiscale voordelen, cultuur/sport en vrije tijd, elektriciteit/gas/water en energie, gezin, inkomen en uitkeringen, justitie en juridische bijstand, leefmilieu, onderwijs en vorming, telefoon en (tele)communicatie, totaal, vervoer en mobiliteit, welzijn en gezondheid en wonen. Als je eerst je postcode ingeeft, kan je heel makkelijk met een muisklik de juiste informatie opvragen.